Tegoroczny Dzień Jedności Kaszubów odbył się w wyjątkowych okolicznościach. Lęborscy Kaszubi zamanifestowali jedność z Ukrainą i wsparcie dla ukraińskiej ludności walczącej z rosyjskimi najeźdźcami.
Dzéń Jednotë Kaszëbów obchodzony jest tradycyjnie 19 marca. To symboliczna data upamiętniająca pierwszą pisemną wzmiankę o Kaszubach w bulli papieża Grzegorza IX z 1238 r. To właśnie w tym dokumencie nazwa Kaszuby pojawiła się po raz pierwszy w historii w formie pisemnej, chociaż sami Kaszubi pojawili się na południowym brzegu Bałtyku kilkaset lat przed tym dokumentem – w VI w. naszej ery. Kaszubi to Słowianie zachodni. Od czasu wędrówki ludów osiedlili się na Pomorzu, od Gdańska na wschodzie, po dzisiejszy niemiecki Rostock i Greifswald na zachodzie. W papieskim dokumencie to szczeciński książę Bogusław I tytułowany był księciem Kaszub, który nadał zakonowi joannitów posiadłości koło Stargardu. „Grzegorz, biskup, sługa sług Bożych. Umiłowanym synom, bliźnim i braciom Szpitala Jerozolimskiego na Morawach, pozdrowienie i apostolskie błogosławieństwo. Jest rzeczą godną, abyśmy łatwo wyrażali zgodę na słuszne prośby ubiegających się i abyśmy wypełniali śluby, które poprzez kroczenie rozumną drogą pozwalają osiągnąć cele. Dlatego umiłowani w Panu synowie, wobec waszych słusznych żądań, zbiegających się z miłym przyzwoleniem, aby dom w Starogrodzie wraz z właściwymi przyległościami, właśnie wam przez Bogusława sławnej pamięci, władcę Kaszub, i przez Bogusława – jego syn – oraz przez ich następców dany, dalej należał do was. (…) Datowane na Lateranie, dnia 19 miesiąca marca, w jedenastym roku naszego pontyfikatu.” – głosił zapis w XIII-wiecznym dokumencie.
Tyle geneza samego święta, którego tradycja jest stosunkowo młoda, ponieważ regularne obchody odbywają się od 20 lat. W tym roku święto obchodzone jest jednak szczególnie, ponieważ Kaszubi wyrazili solidarność, jedność i wsparcie dla narodu ukraińskiego, uciekającego przed wojną po barbarzyńskiej agresji ze strony Rosji Putina. Warto dodać, że Rada Naczelna Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego podjęła uchwałę, w której potępiła agresję i wyraziła wsparcie dla Ukraińców. Solidarnościowe święto Kaszubów i Ukraińców odbyło się w wielu związanych z Kaszubami miastach i miejscowościach: w Gdańsku, Sopocie, Lęborku, Luzinie, Łubianie, Wejherowie. Przy okazji manifestowania jedności, dorobku, trwania przy wartościach, podkreślania wyjątkowości kaszubszczyzny, odbyły się happeningi i zbiórki na rzecz pomocy dla Ukrainy. W Lęborku kaszubskie święto przebiegło pod hasłem „Dzień Jedności Kaszubów z Wolną Ukrainą". We wspólnym przemarszu, oprócz działaczy kaszubskich i sympatyków kaszubszczyzny uczestniczyli Ukraińcy, w tym lokalny lider Związku Ukraińców w Lęborku – Aleksander Romanko. Wraz z Kaszubami i Ukraińcami jedność manifestowali liczni lęborczanie oraz przedstawiciele samorządu – powiatowego: starosta Alicja Zajączkowska i Ryszard Wenta – członek Zarządu Powiatu oraz miejskiego: burmistrz Witold Namyślak. Przemarsz spod Stacji Kultura na Plac Pokoju był wstępem do artystycznych występów i poczęstunku przygotowanego przez Koło Gospodyń Wiejskich w Mostach i Powiatowe Koło Pszczelarzy w Lęborku. Na scenie zaprezentowali się: Levino, Frantówka, Zespół Pieśni i Tańca Ziemia Lęborska, Lãbòrsczè Słunuszka oraz ukraiński Switanok. Przeprowadzona została także kwesta na rzecz uchodźców z Ukrainy. Zebrane środki zostaną przekazane Caritas Polska na pomoc dla Ukrainy. Obchody współorganizowali: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Powiat Lęborski i Miasto Lębork.
